Köpek Aşı Programı
Köpek Aşı Programı – Köpek Aşı Tarihleri – Köpek Aşı Fiyatı – Köpek Aşı Uygulama Aralıkları – Yavru Köpekler İçin Aşılama Tablosu – Aşının Etki Mekanizması – Aşının Etki Mekanizması – Aşı Formları – Hastalığın Önlenmesinde Aşının Rolü – Yeterli Bir Koruma İçin Aşı Kaç Tekrar Uygulan
Yavru köpeklerde aşılara başlamadan önce 30 günlükten itibaren mutlaka parazit tedavisine başlamak gerekir!
Parazit tedavisine başlamadan önce yapılacak aşılar köpekte gerektiği gibi koruma (Titrasyon) sağlamaz!
Hastalık veya nekahat döneminde aşılama yapılmaz, yapılırsa da aşılar gerektiği gibi koruma (Titrasyon) sağlamaz!
5’li Karma, Bordetella, Coronovirüs, Lyme, Tetanoz, Kuduz hepsi önemli ve öldürücü hastalıklara karşı koruma sağlamak amacı ile mutlaka yapılması gerekli aşılardır!
Hastalık geldiğinde belki kurtulur ümidiyle bir çuval para döküp sonunda köpeğinizin ölüsünü elinize almak istemiyorsanız 2 kuruş para verip köpeğinizi koruyacak tek şey olan aşılarını yaptırınız.
Sloganımız 2 Damla Aşı Sonra Olmasın Gözyaşı!
Köpek Aşıları En Erken Başlama Tarihleri ve Tavsiye Edilen Uygulama Aralıkları Tablosu
– Aşı Uygulama Kuralları – Köpeklerde Aşılama Gerektiren Hastalıklar
İntervet Aşıları İlk Uygulama Tekrarı Uygulama Aralığı Yıllık Tekrar
Aşıların Prospektüslerine göre Yavru Köpeklerde Tavsiye Edilen Aşı Uygulama Aralıkları;
Puppy DP (İkili Karma Bebeklik Aşısı) (Tek dozdur, Tekrarı 3 hafta ara ile 2 doz 5’li Karma aşı ile devam edilir)
5’li Karma (Bu tip aşının tekrar uygulaması için 3 Hafta ara süre ile toplam 2 doz)
Coronovirüs (Bu tip aşının tekrar uygulaması için araya 3 Hafta süre ile toplam 2 doz)
Bronchine – Köpek Veremi (Tekrarı 2 ile 4 hafta arası süre ile toplam 2 doz)
Lyme (Tekrarı 2 ile 3 hafta arası süre ile toplam 2 doz)
Tetanos (3 hafta ara ile 2 doz)
Mantar – Micanfin veya Vacderm (Toplam 2 doz)
Rabies (Tek doz)
Yavru köpeklerde bu aşı programı (Toplam 14 aşı) bitimini müteakiben yıldan yıla
Yetişkin köpeklerde bu aşılar birer doz olarak (Toplam 7 aşı) uygulanır.
Not: Hassas ırklarda Karma ve Bronchine aşılarının 6 ayda 1 tekrarlanması tavsiye edilir.
Mantar Aşıları
Biocan-M (Micanfin) Mantar Aşısı
Micanfin marka mantar aşısı sadece tek suşlu microsporium canise karşı etkilidir.
Bağışıklık aşılama programı:
Koruyucu veya tedavi edici olarak ilk defa aşılanacak hayvanlara ilk aşıdan sonra 14 – 21 gün sonra tekrar aşılama (rapel) yapılır.
Tedavi amaçlı aşılamada, gerekirse ikinci aşılamadan 18 – 24 gün sonra üçüncü bir aşı uygulaması yapılabilir. Bağışıklık ikinci aşıdan 1 ay sonra oluşur ve en az 1 yıl sürer.
2 aylık ve sonraki yaşta kedi ve köpeklere uygulanır.
Vakderm Mantar Aşısı
Vacderm ilk 3 suşlu mantar aşısıdır. Hem tedavi edici, hem de koruyucu amaçla uygulanır.
İçeriğindeki adjuvanlar sayesinde, bağışıklık elemanlarının artışını sağlayarak, hastalık sonrası korumayı daha etkili bir şekilde sağlar.
Bağışıklık aşılama programı:
Tedavi ve profilaksi amacıyla kas içi (IM) iki defa uyluk bölgesine uygulanmalıdır.
Tekrar aşılama (Rapel) dozu 10 – 14 gün aralıkta uygulanır.
Kedilerde;
3-6 aylık kedilerde 0,5ml
6 aylıktan büyük kediler için 1 ml
Köpeklerde;
3 aylık köpeklerde ağırlığı 5 kg dan az olan köpekler için 0,5ml
5 kg’dan fazla olan köpekler için 1 ml.
Tavşan;
Yaşı 50 güne kadar olan tavşanlar için 0,5 ml
50 günden fazla olan hayvanlar için 1 ml
Yavru Köpekler İçin Aşılama Tablosu
İlk aşı 4-6 Haftalık günden itibaren yapılabilecek aşılar;
Yavru Köpeklerde Aşı Programına Başlama
İntervet Aşı firmasının Puppy DP ( 2’li Karma )= Canin Parvo virus (Kanlı ishal) + Distemper (Gençlik-Morva) aşılarını içerir.
Veya aşı programına başlamak için;
Pfizer Aşı firmasının Vanguard Plus 5 Beşli karma Plus aşısı veya Biocan 5 DHPPI+L tercih edilebilir.
(Diğer aşı üretici firmaların karma aşıları 8 haftalıktan önce uygulanamaz.)
6 Haftalık – 42 günlük civarı bu iki aşıdan biri ile aşı programına başladıktan sonra müteakip aşılar;
8 Haftalık yaşta Bronchine – (2’li Bordetella Broncoseptica+Parainfluenza virus) + Coronovirüs aşısı
Not: Bronchine aşısı 8 haftadan önce yapılması önerilmez.
7- 10 gün sonra Parvo, distemper, leptospira, adeno virus, parainfluenza aşısı ( 5’li karma aşı )
7 – 10 gün sonra Bronchine – (Bordotella Broncoseptica + parainfluenza virus) + Coronovirüs aşısı
7 – 10 gün sonra Parvo, distemper, leptospira, adeno virus, parainfluenza aşısı ( 5’li karma aşı )
7 – 10 gün sonra Lyme + Kuduz ( Rabies) Lyme aşısı 12. – Kuduz aşısı 13. Haftasından büyük köpeklere uygulanmalıdır.
15 – 20 gün sonra Lyme + Mantar aşısı ( 12. haftasından büyük köpeklere uygulanmalıdır ).
10 – 14 gün sonra Mantar aşısı tekrarı koruyucu doz olarak (Tedavi dozu olarak 18 – 24 gün sonra 3. Tekrarının yapılması gerekebilir)
Köpeklerde Aşılama Proğramı
Günümüzde uygulanan gelişmiş Avrupa aşıların bazıları (Puppy veya Plus) artık 6. haftadan itibaren uygulanabilmektedir.
Eski tip aşılar Maternal Antikor Titresini geçip çalışamadığı için 3 aylıktan önce kullanılmaz, kullanılsa da çalışmazdı.
Bunların sebeplerine gelirsek;
Maternal antikor titresi dediğimiz,anneden yavruya colostrum dediğimiz ( halk arasında meme ağzı sütü denilen ) ilk bir kaç gün içinde emzirme yolu ile verilen antikorlar, bağışıklık sistemi gelişmemiş yavruyu ilk 6 hafta yüksek düzeyden 12. haftaya kadar gittikçe düşen düzeyde korurlar.
İşte aşılama veya geçirdiği hastalıklar yolu ile vücudunda oluşmuş antikorları emzirme yolu ile yavrusuna verir ve yavruyu bu dönemde bu antikorlar korur. İster dış etkenler yolu ile ister aşılama yolu ile ( Eski tip aşılar ) hastalık etkeni virüs vücuda girdiğinde, yavru antikor üretme çabası göstermeksizin anne sütünden almış olduğu antikorlar devreye girerek yavruyu korur, dolayısı ile aşı da çalışmaz. Yeni kuşak puppy veya plus aşılar, anneden geçici bir süre ( 3 aya kadar )alınmış olan maternal antikor titresini aşıp yavruyu antikor üretmeye zorlayan dolayısı ile 6. haftadan itibaren çalışan aşılardır.
Aşı Uygulama Aralıkları
Aşı firmalarının tavsiyesi aynı tipte aşıların, örneğin 2 karma veya 2 coronovirüs gibi aşıların uygulama sıklığı arasındaki sürenin 3 hafta olması gerektiğidir, bu süre çevre şartlarına ( rizokolu ortamlara girecek, girmiş bulunan ) göre asgari 2 hafta aralıklarla uygulanabilmektedir. Bundan daha sık aralıklarla ( Ticari kaygılar veya bilgisizce ) yapılmış tekrar aşılar çalışmaz.
Yeterli Bir Koruma İçin Hangi Aşı Kaç Tekrar Uygulanmalıdır
Kuduz; tek doz uygulama genellikle yeterlidir.Yılda bir tek doz uygulanır.
Coronovirüs; çift doz uygulama genellikle yeterlidir.Yetişkin köpeklerde yılda bir tek doz uygulanır.
Bronchicine (Bordetella …); çok komlike ve uzun bir tedavi dönemi gerektiren akciğerlerde yara bırakabilen tehlikeli çok bulaşıcı bir hastalıktır. Başlanğıçta en az çift tekrar ve yaşam boyunca 6 ayda bir yapılması tavsiye edilir.
Parvoviral Enterit ( Halk arası kanlı ishal diye bilinen ) ; Dünyada en fazla ve toplu köpek ölümlerine yol açmış çok öldürücü bir hastalıktır. Yeterli bir koruma için yavru köpeklerde minimum 3 tekrar uygulanması gerekir. Yetişkin köpeklerde yılda bir tek doz uygulama yetebilir. ( Tek başına bulunduğu gibi bütün karma aşıların içinde de mevcuttur.)
Distemper ( Eski adıyla Morva, köpek geçlik hastalığı ) ; genellikle genç köpeklerde görülmesine rağmen her yaştan köpek için çok tehlikeli, çok bulaşıcı, çok ölümcül bir hastalıktır. Yeterli bir korunma için minimum 3 tekrar uygulanması gerekir. Yetişkin köpeklerde yılda bir tek doz uygulama yetebilir. (Tek başına aşı formu bulunmaz, bütün karma aşıların içinde mevcuttur.)
Leptospirosis ( Kemirgenlerin idrarından ve enfekte olmuş hayvanlardan geçen, insanlara da bulaşan çok öldürücü, böbreklerde de iflasa sebebiyet veren karaciğer hastalığı ); Yavrularda minimum çift doz uygulanması gerekir. Yetişkin köpeklerde yılda bir tek doz uygulanması yetebilir. ( Tek başına aşı formu bulunduğu gibi, tablet formundaki bütün karma aşılarda genellikle sulandırma sıvısı olarak da kullanılır.)
Hepatit (Köpek adenovirus tip 1 tarafından oluşturulan başta karaciğer olmak üzere sindirim ve solunum sistemlerini etkileyen, ateşli, akut seyirli bulaşıcı ve öldürücü viral bir hastalıktır).
Parainfulenza (Bu viral enfeksiyon solunum sisteminde orta dereceli bir yangıya neden olur, ancak CAV-2 Virüsü ve Bordetella bronchiseptika bakterisi ile birleşerek kombine halde çok şiddetli ve ölümcül enfeksiyonlara neden olurlar.
Hastalığın Önlenmesinde Aşının Rolü
Günümüzde aşılama, gerek ev hayvanları gerekse gıda hayvanları için hastalık önleme stratejilerinin temel unsurudur. Aşılar, aşıda bütün veya kısmi olarak ihtiva edilen patojene karşı spesifik bir savunma geliştirmek üzere hayvanın bağışıklık sistemini uyarırlar.
Spesifik bir bağışıklık yanıtı ister aşı, isterse doğal yoldan karşılaşılan bir patojen tarafından uyarılsın, buna aktif olarak edinilmiş bağışıklık adı verilir. Bağışıklık ayrıca, gerek hiper- immun serumlar aracılığıyla gerekse de plasenta yada kolostrum aracılığıyla bağışık bir hayvandan yavrusuna antikorların nakledilmesiyle pasif olarak da kazanılabilir. Aktif olarak edinilmiş bağışıklık pasif olarak edinilmiş bağışıklığa kıyasla çok daha uzun bir etki süresine sahiptir çünkü vücudun patojene karşı kendi yanıtından kaynaklanır. Aktif olarak edinilmiş bağışıklıkta, vücut kendi savunma unsurlarını “üretir” ve ikinci bir hastalık etkenine maruz kalma ihtimaline karşı bunların bazılarını muhafaza eder. Pasif olarak edinilmiş bağışıklıkta ise, bir başka hayvandan alınan antikorlar sonradan ortadan kaybolur, ve böylece bağışıklık da son bulmuş olur. Hastalık etkenine karşı doğal yollarla maruz kalınması durumunda bir nebze olsun aktif bağışıklık geliştirme ihtimali her zaman için mevcut olsa da aktif bağışıklığın aşı ile elde edileni makbuldür, zira aşı dışında her hangi bir yolla kazanılan aktif bağışıklık durumunda, sonuç itibariyle hayvan ölümden kurtulup iyileşme şansı yakalasa da, hayvanın bir kez yakalanmış olduğu hastalık, geri kalan yaşam periyodunda gelişme geriliği, güçten düşme yada verim kaybı gibi sonuçlara sebep olmaktadır.
Aşının Etki Mekanizması
Patojenler (ör,bakteriler, virüsler, vb.) antijen adı verilen ve patojenin bir bağışıklık yanıtı uyaran kısmını oluşturan protein molekülleri içerirler. Bir patojen 50 ile 1000 arasında spesifik antijen ya da antijenik protein içerebilir. Bir patojenin antijenleri vücut tarafından algılandığında, patojene karşı spesifik bir bağışıklık yanıtı oluşur. Bağışıklık sistemi, antikor adı verilen, vücudun spesifik bir patojene saldırmasına yardım eden özel proteinler üretir ve hücre içi enfeksiyon durumunda da, hücre kaynaklı bağışıklık yanıtını (patojenle enfekte olmuş hücrelerin yok edilmesi) başlatır. Ani olarak başlayan spesifik immun yanıtın bir sonucu olarak, tekrar aynı hastalık etkeni ile karşılaşılması durumunda, vücutta o etkeni kolayca tanıyan antijene spesifik bellek hücreleri oluşturulur ve antikor seviyeleri yüksek bir stabilizede uzun süreler boyunca değişmeden kalır, yada en azından bu yönde gayret sarf edilir.
Aşı ile işte bu mekanizmanın aynısı gerçekleştirilir, fakat bazı farklılıklar bütün bunların gerçekleşmesi için hastalık etkeninin vücuda girip enfeksiyona sebep olmasına gerek yoktur, ve bağışıklık yönünde başarıya ulaşma şansı daha yüksektir. Aşının bu iki özelliği, aşılamaya ihtiyaç duyulmasının ve bu doğrultuda gelişmeler kaydedilip üretime geçilmesinin en temel sebeplerini teşkil eder. Kısaca aşıya duyulan ihtiyacın en temel gayesi bu mekanizmanın elde edilmesidir denilebilir.
Aşı Formları
Aşılar çeşitli formlarda üretilmektedir: canlı (virulan) canlı zayıflatılmış (modifiye) inaktive edilmiş (öldürülmüş) sub-unit genetik (rekombinant) toksoid aşısı asellüler (hücresel forma sahip olmayıp tasnif edilmiş halde antijen içeren)
Aşı Uygulama Kuralları
Aşılanacak hayvan en az 6-7 haftalık olmalıdır. Hayvanlar parazitlerden arındırılmış olmalıdır. Vucut sıcaklıkları normal (38,5 – 39,5 °C) olmalıdır. Nabız sayısı köpeklerde 90 – 110 /dk. , kedilerde 110 – 130 /dk. sınırları içinde olmalıdır. Solunum sayısı 15 – 30 dak. sınırları içinde olmalıdır. Aşılanacak hayvan stres oluşturacak etkenlerden uzak tutulmalıdır. Hayvana en az 1 hafta öncesinde kortikostreoid türü ilaçlardan yapılmamış olmalıdır. Hayvan ileri gebe olmamalıdır. Hastalık geçirmiş hayvanlar nekahat döneminde olmamalıdır. Kullanılan aşılar +2 – +8 °C’de muhafaza edilmeli ve kullanma süreleri geçmemiş olmalıdır. Aşı prospektüse göre uygulanmalıdır. (İ.V, İ.M, S.C) Aşılamada kullanılan enjektörler steril olmalı ve kullanıldıktan sonra imha edilmelidir. Hayvan sahibine aşılanan hayvana ait bilgilerini, yapılan aşının tarihini ve etiketini, aşıyı uygulayan veteriner hekimin onayını içeren bir aşı kartı verilmelidir. Uygulanan aşı programı her sene tekrarlanmalıdır.
AŞILAMA GEREKTİREN HASTALIKLAR
Köpeklerde Kanlı İshal (Parvoviral Enteritis): Parvovirus tip 2 tarafından oluşturulan akut seyirli, kanlı ishal, ani ölüm ve kusmayla karakterize çok bulaşıcı ve öldürücü viral bir hastalıktır.
Köpek Gençlik Hastalığı (Distemper) : Akut ve subakut seyirli, solunum, sindirim ve sinir sisteminde bozukluklar oluşturan bulaşıcı ve öldürücü viral bir hastalıktır.
Köpek Karaciğer Hastalığı (Hepatitis Contogiosa Canis) : Köpek adenovirus tip 1 tarafından oluşturulan başta karaciğer olmak üzere sindirim ve solunum sistemlerini etkileyen, ateşli, akut seyirli bulaşıcı ve öldürücü viral bir hastalıktır.
Enfeksiyöz Laringotracheitis : Köpek adenovirus tip 2 tarafından oluşturulan tonsillitis ve faringitis ile karakterize solunum sisteminde bozukluk oluşturan bulaşıcı viral bir hastalıktır.
Leptospirosis : Akut, subakut ve kronik seyirli hemoglobinüri, kanlı ishal, sarılık ve böbek bozukluğu oluşturan bulaşıcı ve öldürücü bakteriyel bir hastalıktır.
Köpek Boğmacası (Cennel Cough) : Bordetella bronchoceptica tarafından oluşturulan kronik bir öksürükle karakterize üst solunum yollarının enfeksiyonudur. Çok bulaşıcı bir hastalıktır.
Corona Virüs Enfeksiyonu: İştahsızlık, kusma, kanlı ve mukuslu ishal ve mentol depresyonla karakterize bulaşıcı viral bir hastalıkdır.
Köpek Herpes Virüs Enfeksiyonu : Yeni doğan yavrularda perakut veya akut hemorajik nekrozlarla ölümlere, ergin köpeklerde solunum ve ürogenital sistemlerde subklinik veya klinik enfeksiyon oluşturan bulaşıcı viral bir hastalıktır.
Kuduz : Rabies virusu tarafından oluşturulan akut seyirli, bilinç kaybı, huzursuzluk, saldırgan tavır, salya artışı, yutkunma güçlüğü ve çeşitli felçlerle karakterize ölümle sonuçlanan bulaşıcı viral bir hastalıktır.
Tetanos: 3 aylık ve üstündeki köpeklere yılda 1 uygulanır.
Naramune2
Canine Parainfluenza – Bordetella bronchiseptika Aşısı
Intranasal (burun içi)
Modifiye Canlı Virus
Avirulent Canlı Kültür
Tanım:
Naramune 2, modifiye canlı canine parainfluenza virusu ve avirulent canlı Bordaetella bronchiseptica’dan oluşan bir canine parainfluenza–Bordetella bronchiseptica kombine aşısıdır. Ozel üretimi sayesinde virulansa dönüşmez.
Endikasyonları:
Sağlıklı, hassas köpeklerin ve köpek yavrularının canine parainfluenza ve Bordetella bronchiseptica’nın neden olduğu canine üst solunum yolu enfeksiyonlarına (CURl-canine cough) karşı korunması içindir. 3 haftalık köpek yavrularında kullanılmasının güvenli olduğunu yapılan saha çalışmaları desteklemektedir.
Dozaj:
Aşı, yanında verilen diluent ile 1/2 ml, veya 1 ml miktarında sulandırılır ve iyice çalkalanır. Aşı hazırlandıktan sonra hemen kullanılmalıdır. Aseptik teknik kullanılarak şişe içindeki tam doz intranasal olarak uygulanır. 1 ml aşı dozu, tek burun deliğine veya iki burun deliğine birden ikiye bölünerek verilir.
Uygulama:
Sulandırılan ve iyice çalkalanan aşı enjektöre çekilir. Aşının yanında verilen aplikatör, şırınganın iğne takılan ucuna takılarak kullanılır. Aşılanacak her köpek için yeni bir burun aplikatörü kullanılmalıdır. Sağlıklı ve hastalığa henüz maruz kalmamış köpeklerin ve köpek yavrularının aşılanması içindir. 3 haftalıktan küçük köpek yavrularını aşılamayınız. 3-6 haftalık iken aşılanan köpek yavruları 6 haftalık olduklarında yeniden aşılanmalıdır. Yılda bir kez, tek doz rapel önerilir.
Önlemler:
Çocukların ulaşamıyacağı yerde saklayın. Direkt güneş ışığından uzakta ve 7C’nin altında bir sıcaklıkta saklayınız. Sulandırdıktan sonra iyice çalkalayınız ve sulandırılm’ş aşıyı bir seferde kullanınız. Şişeyi ve kullanılmamış tüm içeriği yakınız.
Ambalaj:
20×1 doz’luk şişelerde 1 pakette 4 şişe
1×5 doz’luk şişelerde 1 pakette 20 şişe
Özellik ve Faydaları:
Güvenli. 5300 köpek üzerinde yapılan saha çalışmalarında hiçbir aşılama sonrası reaksiyon oluşmamıştır.
3 haftalık köpek yavrularında güvenle kullanılır.
En önemli iki CURl organizmalarına karşı koruma: B.bronchiseptica ve canine parainfluenza.
Birden fazla dozaj uygulaması. Standart doz uygulaması olan 1 ml’nin yanında 1/2 ml’lik daha az doz ayarlanabilir.
Kolay uygulama.
Hızlı bağışıklık. 48 saat içinde çalence karşı koruma sağlanır ve 72 saat içinde tam bağışıklık seviyesine ulaşılır.
Gebe köpeklerde güvenlidir.
Tek burun deliğine veya her iki burun deliğine de uygulanabilir.
Intranasal (burun içi) uygulama içindir. Kesinlikle kas içi veya deri altı yolla uygulanmamalıdır.
Teknik Bilgi:
Naramune 2, canine parainfluenza (Modifiye canlı), Bordetella bronchiseptica (Avirulent Canlı Kültür)’den hazırlanmıştır ve Canine Cough (Köpek üst solunum Enfeksiyonları)’dan etkin ve hızlı bir korunma aracı olarak intranasal yolla kullanılır. Aşı içinde bulunan her iki mikroorganizma da yaygın şekilde bu hastalığın etkeni olarak bulunmakta ve her yaştaki köpeği etkileyerek, trachea ve bronşları da kapsayan hafif ve kısıtlayıcı bir hastalığa neden olmaktadır. Hastalık yüksek derecede bulaşıcıdır ve hava yolu ile bulaşmaktadır. Naramune 2 içinde bulunan her iki mikroorganizma da avirulent halde olduğundan intranasal uygulamada herhangi bir semptoma neden olmaz.
Bu mikroorganizmalar, nasal pasajlara verildiğinde nasal – pharyngeal bölgedeki hedef hücreleri tıpkı doğal saha enfeksiyonunda olduğu gibi bir patogenesis ile etkilemektedir. Aşılamayı takiben 3-10 gün içinde köpeklerin çok azında hapşırma, öksürme veya nasal akıntı gibi belirtiler görülebilir. Bunlar çoğunlukla geçici belirtilerdir.
Bronchicine
BORDETELLA BRONCHISEPTICA AŞISI
(Köpeklerin KENNEL COUGH hastalığına karşı aşı)
ÖZELLİKLER
Saflaştırılmış, extre edilmiş antijen aşısıdır. Güvenilir bir aşıdır, yan etkisi yoktur. Etkilidir. Adjuvant katılmamıştır, sulandırma gerekmez. ABD Tarım Bakanlığının sterilize, saflık, potens ve yararlılık testlerini geçmiştir.
UYGULAMA / DOZAJ
Aseptik koşullarda ml. deri altında enjekte edilir. 8 haftalıkken ilk aşılama yapılır 2-4 hafta sonra rapel yapılır. Her yıl tekrarlanır.
HASTALIK HAKKINDA ÖZET BİLGİ
Canine İnfeksiyoz Tracheobronchitis (CITB, Canine Cough, Kennel Cough) yüksek derecede bulaşıcı solunum yolu hastalığı olup birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir. Genellikle her yaştaki köpekte görülebilir. Hafif, sert, kuru, kesik bir öksürük ile karakterizedir.
Öksürük nöbetler halinde gelebilir. Öğürme ve kusma şekillenir.
Genelliikle hastalık daha ciddi bir tablo göstererek Bronkopnoumoniye yol açabilir. Kennel Cough bakteriyel, viral ve mikopazmal ajanlar içeren bir hastalık kompleksi olarak değerlendirilir. Bu etkenler ya tek başına ya da birbirini destekleyici şekilde bulunurlar. Buna rağmen çalışmalar göstermiştir ki Bordetella bronchiseptica Kennel Cough sendromunun başlıca etiyolojik etkenidir. Hastalık deneysel olarak Bordetella bronchisepticanın eprüve edilmesi ile oluşturulabilir. Köpeklerin bir arada tutulması, çiftleştirme,pansiyonlarda birarada barındırılması ve köpek showları hastalığın yayılmasında etkendir. Geleneksel antibiyotik sağıtımı köpeklerdeki Bordetella bronchiseptica enfeksiyonlarını elimine etmekte başarılı olmaz.
Kuduz Aşısı (Ölü Virüs)
Sadece köpek, kedi, sığır ve koyunlarda kullanılır.
Aşının Tanımı: Rabdomun aşısı sağlıklı köpek, kedi, sığır ve koyunların kuduza karşı aşılanmasında kullanılır. Aşı, hücre kültüründe üretilmiş ve kimyasal olarak inaktive edilmiş kuduz virüsüdür. Ana tohum virüsü yüksek derecede immunojenik yapıda olup Louis Pasteur’un 1882’deki orjinal izolatının sabit şuşudur. İnaktive edilmiş virüs, yüksek derecede saflaştırılmış adjuvant ile formüle edilmiş olup sıvı formda ambalajlanmıştır.
Aşının Güvenilirliği ve Etkisi: Rabdomun aşısı, sürekli hücre kültüründe hazırlandığı için inaktif, beyin orjinli kuduz aşılarından güvenilirlik açısından daha avantajlıdır. Doku orjinli aşılar kuduz virüsü yanında extranöz proteinler bulundurmakta ve bunlar da otoimmum hastalığa yol açabilmektedir.
Rabdomun üretimde kullanılan sürekli hücre kültürü, kontamine edici ajanlardan ari olması açısından kapsamlı bir şekilde test edilmiştir. Buna ek olarak, sürekli hücre kültürünün aşı üretiminde kullanılması, her seri aşının aynı potenste olmasını temin etmektedir. Rabdomun aşısının uniform olarak güvenli olduğu deneysel testler ile kanıtlanmış olup kapsamlı klinik denemeler ile aşının hiçbir belirgin ters etkisi olmadığı rapor edilmiştir.
ABD Tarım Bakanlığı yönetiminde Federal yönetmeliklere göre yapılmış bağışıklık süresi ile ilgili bir çalışmada, 1 ml’lik dozun, kedi ve köpekleri 3 yıl sonra yapılan virülent çalençten koruduğu gösterilmiştir. 2 ml doz Rabdomun ile aşılanan sığır ve koyunların da bir yıl korunduğu gösterilmiştir.
Önlemler: 2ºC-7ºC de saklayınız. Yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalır ise potensi olumsuz etkilenebilir. Dondurmayınız. Şişe açıldıktan sonra tüm içeriği kullanınız. Bu aşı uygulanırken steril iğne ucu ve steril şırınga kullanılmalıdır. Kesime gitmeden önceki 21 gün içinde aşılamayınız. Koruyucu olarak gentamisin bulundurur. Bütün aşılarda olduğu gibi, kullanıldıktan sonra anafilaksi oluşabilir. Başlangıç antidotu epinefrindir ve bunu uygun destekleyici tedavi takip etmelidir. Bu aşının, güvenilirlik ve sağlıklı hayvanlarda bağışıklık oluşturması açısından tüm Federal Standartlara uyduğu, labaratuar koşullarında test edilerek gösterilmiştir. Performansının seviyesi, stres, hava, beslenme, hastalık, parazitler, diğer tedaviler, bireysel idiosinkraziler veya bozulmuş immunolojik yetkinlik gibi durumlardan etkilenebilir. Bu faktörler kullanıcı tarafından dikkate alınmalı ve aşının performansı veya reaksiyonlardan ari olması bunlara göre değerlendirilmelidir.
Kullanma Şekli
Köpek ve Kediler:
1. Genel Uyarılar: İyice çalkalayınız. Aseptik olarak 1 ml aşıyı deri altına enjekte ediniz. Köpekler kas içi veya deri altı olarak aşılanabilir.
2. Primer Aşılama: 3 aylık sağlıklı veya daha yaşlı köpek ve kedilere 1 ml dozunda uygulanır. Rapel 1 yıl sonra yapılmalıdı.
3. Aşılamanın Tekrarı: Tek doz olarak 3 yılda bir aşılama önerilir.
Sığır ve Koyunlar:
1. Genel Uyarılar: İyice çalkalayınız. 2 ml kas içi olarak uygulayınız.
2. Primer Aşılama: Tek doz, 2 ml miktarında aşı 3 aylık veya daha yaşlı sığır ve koyunlara uygulanır. Rapel, 1 yıl sonra yapılmalıdır.
3. Tekrar Aşılama: Tek doz ile yılda bir kez aşılama önerilir.
KUDUZ AŞISI
ÖLÜ VİRUS
Tanım:
Rabvac 1, sağlıklı kedi ve köpeklerde kuduza karşı kullanılan bir ölü virus kuduz aşısıdır. Bu aşı, bir yıl süreli bağışıklık sağlar. Koruyucu olarak gentamisin içerir.
Dozaj ve Uygulamu:
Deri altına veya kalça bölgesine kas içi olarak bir doz (1 ml) uygulanır.
Köpekler:
3 aylık veya daha yaşlı köpekleri bir doz ile aşılayın.
Kediler:
3 aylık veya daha yaşlı kedileri bir doz ile aşılayın.
Hem kediler hem köpekler için yıllık tekrar aşılama gereklidir.
Kullanmadan önce iyice çalkalayın.
Önlemler:
1- Bu ürün sadece bir veteriner hekim tarafından veya gözetimi altında kullanılabilir.
2- Sadece veteriner kullanımı içindir.
3- 2°-7°C’de saklayın.
4- Başka aşılar ile karıştırarak kullanmayın.
5- Herhangi bir biyolojik ürünün kullanımı anafilaktik reaksiyonlara neden olabilir. Antidot: Epinephrine.
6- Subkutan uygulamayı takiben, enjeksiyon bölgesinde lokal bir reaksiyon oluşabilir.
7- Aşı şişesini ve kullanılmamış tüm içeriği yakın. Tüm içeriği uygun şekilde elden çıkarın.
Sadece kedi ve köpeklerde kullanım içindir.
Karma Aşı
Sadece Köpeklerde kullanmak içindir.
Canine Distemper – Hepatitis – Parainfluenza – Parvo virus Aşısı (Modifiye Canlı Virus), Leptospira Bakterini
Tanım:
Solo Jec-7, antijenik, attenue Canine Distemper, Canine Parainfluenza, Canine Hepatitis ve Parvovirusun suşlarının kombinasyonudur. Bu suşlar, hücre kültürlerinde üretilirler. Aşının sıvı kısmı, Parvovirus aşısı ve L. canicola- icterohaemorrhagiae bakterinidir. Canine Distemper (CD) virus fraksiyonunun güvenli olduğu ve bulaşmaya yol açmadığı, hassas köpeklere enjekte edilerek kanıtlanmıştır. Infeksiyöz Canine Hepatitis (CAV1) fraksiyonu, CAV2 tarafından oluşturulan respiratorik hastalığa karşı çapraz bağışıklık sağlar.
Endikasyonlar:
Sağlıklı, hassas köpeklerin canine distemper, hepatitis (canine adenovirus tip 1), canine adenovirüs tip 2, parainfluenza, parainfluenza, parvovirus, Leptospira canicola ve Leptospira icterhaemorrhagiae’ nin neden olduğu hastalıklara karşı bağışıklık kazanmalar’ için kullanılır.
Dozaj:
Kuru formda olan Distemper-Hepatitis-Parainfluenza aşısı, 1 ml sıvı Parvovirus Aşısı-Leptospira canicola ve Leptospira icterhaemorrhagiae bakterini ile sulandırılır. Aşı iyice çalkalanmalıdır ve sulandırılmış tüm içerik kullanılmalıdır.
Uygulama:
Aseptik teknik ile 1 ml miktarında aşı kas içi veya deri altı olarak enjekte edilir. 3-4 hafta sonra doz tekrarlanır. Tek dozla yıllık rapel önerilir. 9 haftadan önce aşılanan köpek yavruları 3-4 haftalık aralarla 14-16 haftalık olana kadar tekrar aşılanmalıdır. Yaşı ne olursa olsun tüm köpeklerde parainfluenza ve parvovirusa karşı yeterli seviyede bağışıklık elde etmek için iki doz aşı uygulanmalıdır. Önlemler: 7°C’nin altında bir sıcaklıkta ve direkt güneş ışığından uzakta saklayınız. Dondurmayınız. Gebe hayvanları aşılamayınız. Şişeyi ve kullanılmamış tüm içeriği yakınız. Aşının hiçbir surette dağ gelinciği ve vizonda kullanılması önerilmez. Aşının kullanımını takiben zaman zaman geçici korneal opasite oluşabilir. Maternal antikorların etkisi nedeniyle 16 haftalıktan küçük aşılanan köpek yavrularında koruyucu bağışıklık oluşmayabilir. Gerekli rapeller mutlaka yapılmalıdır. Anafilaktik reaksiyonlar görülebilir. Koruyucu olarak gentamisin ve bir fungistat bulundurur.
Aşılama Öncesi Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Aşılar sağlıklı olan köpeklere uygulanmalıdır.
İç ve dış paraziti bulunan köpeklere aşı uygulanmamalıdır. Aşılanacak hayvanlar parazitlerden arındırılmış olmalıdır.
Aşılanacak yavru ve yetişkin köpeklerin vücut sıcaklığı normal (38-39.5 °C) sınırlar içinde olmalıdır.Ateşin yüksek olması vücutta bir enfeksiyon olduğunun göstergesidir. Böyle durumlarda öncelikle ateşin (enfeksiyonun) nedeni bulunmalı, tedavi edilmeli ve daha sonra aşılamalara başlanmalıdır.
Aşılanacak hayvanlara en az bir hafta öncesinden kortikosteroid (kortizon) türü ilaçlardan biri yapılmamış olmalıdır.
Eğer köpeğin devam eden bir tedavisi var ise tedavi bitimi ve bir süre sonrasına kadar aşıları ertelenebilir. Bu veteriner hekiminizin karar vereceği bir konudur.
Hamile köpeklere aşı uygulanmamalıdır Bu dönemdeki aşı uygulamaları köpeğinize ekstra stres yüklenmesine neden olacaktır.
İster yavru, ister yetişkin olsun aşılamadan 2 gün önce ve 2 gün sonrasında yıkama yapılmamalıdır.
Köpeğinizin aşı programı, sağlık durumu göz önüne alınarak veteriner hekiminiz tarafından en uygun şekilde hazırlanacaktır. Aşılama için veteriner hekiminizin uygun gördüğü programı aksatmadan ve tarihlerine uyarak yerine getirmeniz yavrunuzun sağlığı açısından önemlidir . Bir iki günlük gecikmeler köpeğinizin sağlığını çok etkilemeyebilir fakat daha uzun zamanlı gecikmelerin risk faktörlerini arttıracağı unutulmamalıdır.
Köpek Karma Aşısı
Karma aşılar DHPPI, DHPPI+L, DP, CPV/CV gibi değişik formlarda ve içeriklerde hazırlanmış olup, veteriner hekimler tarafından kullanılmaktadır. Bu harfler, aşının köpeğinizi bağışık kıldığı hastalıkların baş harflerini göstermektedir. Bu hastalıklar özellikle küçük yaştaki yavrular için riskli olan hastalıklardır. Yavrunuzun sağlık durumuna göre bu aşılardan en uygun olanı veteriner hekiminiz tarafından uygulanacaktır.
Bir hayvanın bir defada birkaç hastalığa karşı bağışık kılınması, genellikle uygulanan elverişli bir yöntemdir. İçinde birkaç hastalığa karşı bağışıklık oluşturacak maddeleri içeren aşılar bir tek doz halinde verildiklerinde, hepsine karşı arzulanan direnci oluşturacak bir tepki meydana getirirler. Karma aşılar, köpeğinizi Gençlik hastalığı (Distemper), Hepatit, Parainfluenza, Adenovirus tip 1 ve tip 2, Parvovirus, Coronavirus gibi viral ve Leptospirosis gibi bakteriyel hastalıklara karşı koruyacaktır. Bu hastalıklar yavru için ölümcül olabilir, fakat uygun bir aşı programı ile kolaylıkla engellenebilirler.
Köpek Gençlik Hastalığı (Distemper)
Köpekler başta olmak üzere çoğu etçilleri etkileyen, hızlı bir gelişim devresi ve seyir seyreden, solunum sisteminde, sindirim sisteminde ve sinir sisteminde bozukluklar oluşturan çok bulaşıcı viral bir hastalıktır. Köpek viral hastalıkları arasında en yüksek ölüm oranına (kuduz hariç) sahip olanıdır. Hastalık genellikle 3-12 aylık köpeklerde görülür ve yüksek ateşle seyreder. Ancak 3- 6 aylık genç hayvanlarda görülme olasılığı daha fazladır. Düşük bir olasılık da olsa 1 yaşın üzerindeki köpeklerde de görülebilir.
Köpek Karaciğer Hastalığı (Enfeksiyöz Canine Hepatitis)
Köpek Adenovirusu tip-1 tarafından oluşturulan, başta karaciğer olmak üzere sindirim sistemi, solunum sistemi ve sinir sistemini etkileyen, ateş, kanama ve pıhtılaşma bozuklukları ile karakterize, bulaşıcı ve ölümcül viral bir hastalıktır.
Kanlı İshal Hastalığı (Parvoviral Enteritis)
Köpeklerde hızlı gelişen, kusma, ishal, dışkıda kan görülmesi ve ani ölümle karakterize bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır. Yavru köpeklerde (4 – 8 hafta) kalp kaslarındaki yangıya bağlı olarak kalp yetmezliklerine, gençlerde (2 – 12 ay) kanamalı mide-barsak rahatsızlıklarına neden olan bir hastalıktır.
Leptospirosiz
Hızlı bir şekilde gelişebildiği gibi kronik olarak da seyredebilen, bir çok memeli hayvan türünü etkileyen, hemoglobinuri (eritrositlerin parçalanmasına bağlı olarak idrarda kan görülmesi), kanlı ishal, sarılık ve böbrek bozukluğu oluşturan, bulaşıcı bakteriyel bir hastalıktır. Erken dönemde teşhis ve tedavi edilmezse köpekler için öldürücüdür.
Parainfluenza
Hızlı bir şekilde gelişebildiği gibi kronik olarak da seyredebilen, bir çok memeli hayvan türünü etkileyen, hemoglobinuri (eritrositlerin parçalanmasına bağlı olarak idrarda kan görülmesi), kanlı ishal, sarılık ve böbrek bozukluğu oluşturan, bulaşıcı bakteriyel bir hastalıktır. Erken dönemde teşhis ve tedavi edilmezse köpekler için öldürücüdür.
Adından da anlaşılabileceği gibi karma aşı, yukarda saydığımız hastalıklara karşı bağışıklık oluşturan maddeleri içermektedir. Hastalıklara karşı verilen bağışıklık sürelerinin yavrunun anneden aldığı maternal antikor seviyesine bağlı olarak değişiklikler gösterebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle karma aşı uygulamasına yavru 6 – 7 haftalık olduğunda başlanmalı, aşı 3 – 4 haftalık aralıklarla yavru 15 – 20 haftalık yaşa ulaşıncaya kadar tekrarlanmalıdır. Bu programla yavruların yaklaşık % 95’inde güvenli bir bağışıklık oluşturulabilmektedir. Karma aşı yıllık olarak tekrar edilir.
Kuduz Aşısı
Kuduz; merkezi sinir sistemine saldıran, hızlı gelişim gösteren, bilinç kaybı, huzursuzluk, salya akıntısı, yutkunma güçlüğü ve çeşitli felçlerle karakterize, ölümle sonuçlanan viral bir hastalıktır. İnsan dahil olmak üzere tüm sıcakkanlı canlılarda görülebilir. Hastalık; kuduz bir hayvanın sağlıklıları ısırması ve salyasında bulunan kuduz virusunu ısırma sonucu meydana gelen açık yaraya nakletmesi ile bulaşır. Ancak virus salyaya zaman zaman geldiğinden dolayı her ısırılan hayvan kudurmaz. Bu nedenle her ısıran hayvana da kuduz gözüyle bakılmamalıdır. Kuduzun tedavisi yoktur ve aşılama tek engelleyici faktördür. Günümüzde kuduz hastalığı, etkili bir aşı programı ile büyük oranda kontrol altına alınmıştır.
Yavru köpeklere ilk kuduz aşısı 3 aylık yaşta uygulanmalı ve her yıl periyodik olarak tekrar edilmelidir.
Bronchine Aşısı
Bu aşı köpek boğmacası olarak adlandırılan Kennel Cough hastalığına karşı yapılır. Kennel Cough; her yaştaki köpeklerde görülebilen, üst solunum yollarında enfeksiyon oluşturan, kronik bir öksürükle karakterize, bakteriyel, bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık etkeni Bordatella bronchiseptica’dır. Hastalık yavru köpeklerde ölümcül olabilir. Daha yaşlı hayvanlarda ise kronik bronşitis şeklinde ortaya çıkar. Bu hastalığın hayvan hastahanelerindeki, köpek çiftliklerindeki ve barınaklardaki köpekler arasında hızla yayıldığı belirlenmiştir. Bu hastalığa karşı ilk aşılama yavru 6 – 8 haftalıkken yapılır. Bundan sonra yılda bir kez aşı yapılması yeterlidir.
Coronaviral Enteritis Aşısı
İştahsızlık, kanlı-mukuslu ishal, kusma ve beyindeki bozukluklardan kaynaklı depresyonla karakterize bulaşıcı bir hastalıktır. Ayrıca köpeğin, parvo virüse karşı olan direncini de düşürmektedir.
Lyme Aşısı
Hastalığın etkeni Borrelia burgdorferi isimli bakteridir. (Spiroket) Lyme hastalığı insanlara da bulaşabilen bir hastalıktır. Etken Ixodes cinsi keneler aracılığı ile yayılır. Enfekte olmuş yani etkeni taşıyan ara konakçı kenelerin diğer bir hayvandan kan emişi sırasında bulaştırması ile taşınır. Direkt olarak hayvandan hayvana geçiş söz konusu değildir.
Tüm evcil hayvanlarda görülebilir ancak sıklıkla köpeklerde görülmektedir.Özellikle ateş ve eklemlerde ağrı şikayeti ile başlayan hastalık polyartritis ile kendini belli eder. Hastalık vücudun bir çok sisteminde etkin olmaktadır.Bu nedenle iştahsızlık, bitkinlik, kilo kaybı, depresyon ve lenfadenopati de görülebilen belirtiler arasındadır. Kenelerin köpeğin üzerinde kalma süresinin uzunluğu hastalık etkeninin bulaşma riskini aynı oranda artırır.
Hastalıktan korunmak için kene mücadelesi şarttır. Bu amaçla antiparaziter damla, kene&pire tasması kullanılabilir. Lyme hastalığından korunmak için en etkin yöntem aşılamadır. İlk uygulamadan 2 – 3 hafta sonra uygulanan ikinci doz gerekli bağışıklığı sağlamak için yeterli olacaktır. Daha sonra yılda bir kez uygulanan tekrarlarla korunmanın idamesi sağlanmaktadır. 9 haftalıktan itibaren aşılamaya başlanılabilir.